Proficiat en gefeliciteerd met uw verjaardag (29 jul. 2011)

Ik zou eigenlijk nu opnieuw aan het werk moeten zijn. Een half afgewerkte paper wetenschapsfilosofie fluistert me neuzelend van op de hoek van mijn tafel toe dat ik moet voort doen. 

Echter: ik heb geen zin!

En daarom besluit ik in heerlijk pessimistische stijl te lullen over wat het nu betekent om met je verjaardag gefeliciteerd te worden. 

Join me on my joyride! 

Ik weet niet hoe het met u zit, maar is het u al opgevallen dat mensen elkaar feliciteren met hun verjaardag? 

Dat is in feite buitengewoon vreemd. Want normaalgezien zeg ik proficiat tegen een medemens als ik vind dat hij of zij een respectabele of zelfs buitengewone prestatie geleverd heeft. 

Ja, als iemand in een recordtijd rond de blok loopt, als iemand er in slaagt de Kritik der Reinen Vernunft helder en begrijpelijk uit te leggen aan een leek in slechts vijftien minuutjes, inderdaad, als iemand na een hele middag hard werken mij een prachtig en heerlijk buffet voorlegt ter gelegenheid van mijn efemere persoontje - ja, in al die gevallen zal ik zeker geneigd zijn een gemeend en lovend 'proficiat' uit te spreken. 

U voelt me natuurlijk al komen. Hoe zit dat dan met de jarige? Wat heeft deze eenvoudige ziel verwezenlijkt dat zo geweldig is? Wat er feitelijk gebeurd is, is slechts het overgaan van de ene dag in de andere. En dan?

Maar laat me mild zijn en niet muggenziften: er is een periode van één jaar overgegaan in een volgende periode met hetzelfde interval. 

Het aandeel van de jarige daarin is dat hij een jaar lang er in geslaagd is op zijn minst te existeren. Want dat is toch wat we elkaar wensen? 

'Proficiat! U heeft weer een jaartje langer geëxisteerd! Petje af daarvoor!' 

Iemand feliciteren voor simpelweg het blijven bestaan overheen een bepaalde periode houdt mijns inziens geen steek. Het is gewoon belachelijk. Dat is: tenzij we een pessimistisch wereldbeeld aannemen. 

Enkel en alleen vanuit een diepgewortelde zwartgalligheid, ja, vanuit een intens geloof in een Hobbesiaanse natuurtoestand, is het mogelijk deze uitspraak een werkelijk zinnige waarde toe te kennen. Namelijk: 'Proficiat! U heeft het weer een jaartje langer overleefd! Petje af daarvoor!' 

Als de wereld één brok ellende is, als de wereld één groot jachtdomein der natuurlijke (en seksuele!) selectie is - ja, in dat geval denk ik dat het wel terecht is dat we elkaar een schouderklopje geven wanneer er weer zo'n tergend lange tijd voorbij gegaan is.

Ps: óf de wereld werkelijk zo'n hellegat is - en dus of het feliciteren zinnig is - staat open voor discussie. Ik denk er het mijne van. Maar ik ga me nu uiteraard niet uitlaten over wat ik er concreet over denk. :p

[Bojan uit de toekomst: stiekem was ik toen inderdaad zo zwartgallig. Maar ik verstopte mijn pijn onder humor. Of dat probeerde ik toch.]