Veel mensen online lijken
begeesterd te zijn door een soort modieuze misantropie. Het is alsof het goed
staat om tegen de mensheid te zijn, waardoor sommige mensen dit als een
ondoordachte, niet-authentieke houding aannemen.
De oppervlakkige, nogal
meeloperige aard van deze houding blijkt vooral uit het soort betekenisloze
uitspraken zij doen.
Er zijn legio van dergelijke uitspraken, maar de ene die
me altijd bijgebleven is als exemplarisch ging over het reizen naar de planeet
Mars. Deze waarde man zei iets in de trend van: ‘Ah, dan kunnen we het daar ook
allemaal om zeep helpen.’
Wat om zeep helpen? Een hoop rode stenen waar
mogelijks een vleugje bevroren water (ijs, nvdr) te vinden is?
Wat me vandaag in gang zette om te schrijven, was het volgende. Op een duidelijk ironisch artikel van de
Standaard over het einde der tijden door meteoorinslag, antwoordde een niet nader
genoemde fijne heer het volgende: ‘Het zou beter zo zijn. Is de aarde eindelijk
verlost van die kanker dat mensdom heet.’
Ook dit is in mijn ogen een vrij
betekenisloze uitspraak van modieuze misantropie. Waarom? Wel, deze nogal
negatieve blik op de mensheid lijkt me een neveneffect te zijn van het
ingeburgerd raken van het gegeven van de klimaatverandering.
Vooral de
opvatting dat het menselijk handelen hier een grote impact op heeft, zwengelt
een begrijpelijke ideologie aan dat wij, mensen, hier iets aan moeten doen. Uiteraard
blijft er veel speling.
Verschillende mensen hebben verschillende redenen om
hier iets aan te willen doen – gaande van lijfsbehoud tot een zelfopofferende
liefde voor alle andere levende wezens. Evenzo hebben verschillende mensen
verschillende voorstellen of ideeën hoe we iets aan de
klimaatsverandering kunnen doen.
En hier komt de modieuze
misantropie om het hoekje piepen. De planeet gaat naar de knoppen? Mensen zijn
de schuld? (Iedereen weet dat toch!) Ah, de oplossing is simpel: verwijder
gewoon de mensen!
Nu, ik weet uiteraard niet wat de normatieve opvattingen van de eerder vermelde fijne heer zijn, maar ik vermoed dat een meteoorinslag die het volledige ‘mensdom’ zou vernietigen, ook catastrofaal zou zijn voor die zaken die hij wel waardeert – vermoedelijk abstracte concepten als ‘de natuur’.
En wat de uitspraak over
Mars betreft: er leeft voor zo ver wij weten niets op Mars. Hoe kan je het dan
om zeep helpen? Kan het de stenen iets schelen wat er gebeurt? Het zijn mensen
die hun waardering plakken op, bijvoorbeeld, het ongerepte Marslandschap.
Dus
wanneer we die planeet om zeep helpen, doen we dit eigenlijk voor onszelf – of toch,
die personen die dat ongerepte landschap zo waarderen.
Uiteraard is niet elke op de
klimaatverandering gebaseerde misantropie ondoordacht of niet-authentiek. Ik
ken voldoende mensen die hun bezorgdheid voor het milieu of – jawel – de mensheid
combineren met een vrij negatieve opvatting over de bijdrage van die mensheid, en
dit consequent doortrekken naar hun levenswijze.
Mijn diepste bewondering
hiervoor, bewondering om te durven leven volgens de eigen waarden!
