Vaak zit onze zwakte in onze kracht. Voor mij is het terughoudendheid. Ik ben allesbehalve impulsief en kijk voortdurend met een zekere minachting naar de mensen om me heen die zich laten meeslepen door hun driften en emoties.
Deze minachting is onterecht. Want enerzijds is dat wel hoe je vooruit komt: door bevlogenheid, door gedreven te worden door iets, enthousiasme. Anderzijds is het hypocriet, want ik ben ook maar een mens. Ik ben evengoed onderhevig aan emoties en driften. Het verschil is dat deze zich bij mij uitdrukken als voorzichtigheid, geremdheid, terughoudendheid of simpelweg: niet-doen.
Daar knelt het schoentje. Uiteraard zit er grenzeloze wijsheid in niet-doen. Je kan op die manier veel nodeloze ellende, pijn en conflict vermijden. Maar wanneer te ver doorgedreven mis je het wel-doen, het nastreven van iets, het bereiken van dromen en ambities, ja, plezier hebben. Lachen.
Op een bepaalde manier is enkel niet-doen evenwaardig aan dood zijn. En als je er dieper op doordenkt, is het zelfs erger. Want in de dood ervaar je pijn noch plezier.
Maar niet-doen levert geen plezier, en vermijd slechts een deel van de pijn. Pijn is inherent aan het bestaan als levend wezen. Bovendien veroorzaakt het niet-doen zelf pijn, doordat je zoveel zaken die je eigenlijk wel graag had gedaan, toch maar laat. Het zet ook aan tot slecht voor jezelf zorgen.
Wat mij tot de slotsom brengt dat je eigenlijk nooit volledig kunt niet-doen - want je moet om te leven wel bepaalde positieve zaken nastreven, zoals voedsel, slaap, veiligheid.
In deze zin denk ik de boeddhistische keuze enigszins te begrijpen, van binnenuit. Of die van asceten in het algemeen. Door het langzaam laten uitdoven van je wil, ontkoppel je jezelf van het lijden. Maar wat is dit anders dan een versnelde manier van heel traag doodgaan?
Het is eigenlijk vrij simpel. Er is maar één pad met twee richtingen. Leven en dood. Veel mensen lopen heen en terug op dat pad, tot ze uiteindelijk de dood ontmoeten, die sowieso gestaag in onze richting wandelt.
Wat dit pad nu concreet inhoudt kan je zelf grotendeels invullen. Het kan gaan van de dichotomie tussen gezond en ongezonde keuzes, je dromen en ambities nastreven of ze ontkennen. Alles dat je dichter brengt bij een vol leven of dit net ontkent via afleiding, drank en 'entertainment'. Het maakt niet uit.
Wat voor mij van tel is, is dat je consequent bent in je keuze. Dat je resoluut zegt: ja, ik kies voor het leven, en dit ten volle omarmt, met alles dat erbij hoort (à la Nietzsche), of dat je beslist dat dit hellegat het niet waard is, en dat je de rest van je bestaan wijdt aan het ontkennen van het leven, van het toewerken naar de dood - hetzij snel, hetzij traag.
Maar wees consequent. Kies je richting en blijf lopen.
Waarom?
Wel, er schuilt heel wat karaktervormende kracht in achter je keuzes staan. Maar dat is niet de hoofdreden. De hoofdreden is dat consequent zijn het beste resultaat levert.
Leven is te pijnlijk? Neem dan geen halve maatregelen, en ga de dood tegemoet, snel of traag. Over je schouder kijken naar alle dromen en kansen die je op deze manier mist, zal alleen maar de ellende vergroten. Niet terugkijken. Dat doet alleen meer pijn.
Anderzijds, als je ervoor kiest te LEVEN, te gaan voor je dromen en idealen, dan doe je er goed aan de pijn en tegenslag te omarmen. Die hoort er nu eenmaal bij, wil je je dromen ooit bereiken.
Dat is leven. Een rollercoaster van pieken en dalen. Half werk leveren, door onvermijdbare pijn te proberen vermijden is geen goed idee. Want zo verklein je net de kans dat je bereikt wat je écht wil, je dromen, doelen en idealen. Pijn is de prijs. Door die prijs te willen omzeilen, neem je een stap terug richting de dood.
Wat kies jij?
