vrijdag 15 maart 2013

Dromen als een gedicht

Een misschien ietwat bizarre constatatie, maar ik vermoed dat dromen theorie-afhankelijk zijn. Met andere woorden, het wereldbeeld en de theorieën die je aanneemt of bezig houden, hebben een grote kans je droom te 'kleuren'. Ik zeg dit, omdat het ook de interpretatie van een droom kan beïnvloeden.
Persoonlijke voorbeelden zijn dromen over het neo-platonische Ene, over logische bewijzen, over een 'goddelijke' inferentie, eudaimonia, over wijsheid zoals de Hellenistische filosofen dat zagen en deze morgen in het speciaal over het stoïcijnse concept van deugd.

Yalom meent met Freud dat dromen de 'wachters van de slaap' zijn die de slaap beschermen tegen doodsangst, zodat men verder kan slapen. Of zij de slaap hiertoe reduceren weet ik niet, maar ik heb zo mijn twijfels of dat de werkelijke functie van dromen is.
Grimes meent dan weer dat dromen een hermeneutische wijsheid bevatten, dat dromen ons niet proberen beschermen, maar ons net iets proberen vertellen. Ook dat is misschien wat vergezocht en theorie-bepaald. Dromen kunnen ons in ieder geval iets vertellen.

Het enige dat ik hier over weet, is dat dromen overduidelijk gaan over wat je bezighoudt, gekleed in een surrealistisch jasje van wat je eerder ervaren hebt. Een droom is een buiten-talig gedicht met jezelf als onderwerp. Ik heb echter niet gezegd dat het altijd goede gedichten zijn. :)

zaterdag 2 maart 2013

Vrees geen pijn; doe gewoon

Ik heb altijd een ongelovige fascinatie gehad voor het stoïcijnse motto: 'pijn is onverschillig'.

Het kost moeite dit te geloven. Maar ik voel toch intuïtief aan dat hier een wijsheid verborgen zit, als een zonnige open plek diep in het donkere woud. Tijdens mijn boswandeling vang ik zo nu en dan een zonnestraaltje op dat me in de richting wijst van die open plek.

Deze blog is zo een zonnestraaltje op mijn zoektocht.

Wandel een eindje mee met me. :)

--- 

Pijn is onverschillig. Deugd niet. Pijn bestaat wel. Deugd ook.

Wie volslagen deugdelijk handelt, handelt naar beste kunnen. De deugdzame mens is hij die zijn best doet.
De pijn, zorgen en tegenslagen die niet vermeden kunnen worden door je best te doen liggen buiten onze macht. We moeten hen aanvaarden als fatum. Zulke dingen horen nu eenmaal bij het leven.

Wat belangrijk is, is wat we doen met die dingen die wel in onze macht liggen. Ik spreek uit ervaring dat wanneer je wat binnen je macht ligt aanpakt en niet uitstelt, je wel niet volledig bevrijd van pijn zal zijn, maar wel van onrust.
Op zo'n moment is je leven zoals het voor jou hoort te zijn.

Doe wat je zelf nodig vindt!

donderdag 28 februari 2013

De troost van de eindigheid

Ik ben sinds enkele dagen een boek aan het lezen over doodsangst en de omgang daarmee. Uit dat boek komt vrij overtuigend naar voor dat de overgrote meerderheid van onze echte zorgen gefundeerd zijn in het besef van onze eigen sterfelijkheid, en bijhorende existentiële angst die daaruit geboren wordt.

De schok die zo'n besef teweeg brengt wanneer het bewust onder ogen gekomen wordt kan een enorme positieve invloed op je leven hebben. Je wordt er een beter mens van. Je leert beter leven. 
Om die reden beoefenden de stoïcijnen dan ook dagelijks de kunst van het zich voorstellen dat het allerergste ook werkelijk ging gebeuren. Oefeningen in het sterven.

Maar wat ik niet helemaal kan bevatten is hoe dit alles te rijmen met een persoonlijke ervaring die ik vaker had. Ook daarnet. De gedachte aan mijn eindigheid is een enorme troost! 
Niet dat ik wil sterven, verre van! Maar wanneer ik overmand word door angst, verdriet, verveling of ongeduld werkt de gedachte dat het eindig is enorm kalmerend. Het gaat wel over. En dat is ook zo, argumenteer ik dan voor mezelf, want je gaat ten slotte dood. 

Dit klinkt nu wel heel donker, maar dat is het niet. De dood is slechts een troefkaart die de eindigheid van wat ik ook mag doormaken garandeert. 
Maar door daar aan te denken wordt ook mijn herinnering gewekt: in mijn herinnering was alles ook eindig. Rouw, angst, verveling, pijn, frustratie, woede. Er kwam altijd wel een moment waarop het stopte. Dus wat ik nu voel, dat moet toch ook ooit eens stoppen? 

Kalmeer maar, het gaat wel over.