Misdaad mag?

Zoals de titel al aanduidt, wil ik mijn verwondering uiten over de moraal, die schijnbaar het kan toelaten misdaden te begaan.
Misdaad is een vrij ambigue, vaag en divers geïnterpreteerd woord, daarom zeg ik nu dat ik 'misdaad' zal gebruiken op de volgende intuïtieve manier: 'een daad waarbij we het gevoel hebben "dat mag niet".' Het kan dus gaan van een kind dat snoep pakt wanneer het niet mag tot een verkrachting of moord.

Ik verantwoord niets, maar neem nu aan dat je straf als een (kost)prijs zou beschouwen. (Denk maar aan uitspraken als: 'to pay the price,' 'het was zijn verdiende loon,' 'faire payer,' 'dat ga ik u betaald zetten,' 'vergelden,' 'met gelijke munt terugbetalen,' ….)
Wanneer je een boek in de winkel ziet, heeft dat een prijs, en jij bent bereid die te betalen. Anders nog: je wil gaan dansen, dus betaal je er voor aan de ingang van de dancing, en je bent bereid die prijs te betalen.
Nu, het lijkt me (formeel) zo te zijn dat misdaad eenzelfde vorm heeft: je handelt, en dat kost iets. Het zou echter kunnen zijn dat 'een crimineel' (in onze betekenis) bereid is die prijs te betalen.
Het is niet zo dat ik geen kindjes dood mag slaan, het is alleen zo dat kindjes dood slaan erg duur is - want je krijgt er behoorlijk wat jaren cel en een hoge boete voor.
Een ander voorbeeld: neem nu een of andere willekeurige low-life die echt een rottig leven heeft. Hij kan het plezier dat hij beleeft aan een verkrachting meer waard vinden dan de kostprijs - boete, enkele jaren cel.
Maar om het even niet in het extreme te trekken zal ik een menslievender voorbeeld geven: neem nu dat een kind geen snoep mag eten voor de maaltijd. Als het dat toch doet, dan weet het wat de straf (prijs) zal zijn: de gameboy wordt afgepakt, het moet vroeg naar bed, ouders roepen, …. Het is niet eens zo moeilijk om je in te beelden dat dat kind bijvoorbeeld wel een hoop geroep en een keertje vroeger naar bed over heeft voor die grote, lekkere zak snoepjes.
Op die manier lijkt het zo te zijn dat een straf een prijs wordt, dat misdaad te koop is.
'Het mag, als je betaalt.'

Er kan opgemerkt worden dat ik geen rekening gehouden heb met de kans dat je niet betrapt wordt, maar dat doet hier eigenlijk niet terzake: het gaat erom dat iemand bereid kan zijn de prijs te betalen.

Evident heb ik een probleem met die visie; het voelt gewoon verkeerd aan, en het feit dat je het zo kán bekijken, en dat sommige mensen dat ook effectief doen, vind ik eerder luguber.


Na reflectie:


Na enkele ogenblikken dit hele gegeven te laten bezinken, en na de reacties aandachtig gelezen te hebben (op netlog), ben ik tot een andere conclusie gekomen. Het schrijven van mijn reacties, overigens, heeft me ook geholpen de hele zaak te ordenen.

Graag wil ik toelichten dat er wel degelijk een fout in mijn redenering zit, en dat wat ik eerder besloten had, geen probleem vormt voor de moraal. Welaan, er is nog hoop.

Het probleem zit hem in een te breed, en te intuïtief gebruik van woorden als prijs en kopen.
Het lijkt mij zo te zijn dat de meeste mensen de volgende definitie van kopen hanteren (mits kleine aanpassingen): 'het akkoord gaan van beide partijen van de ruil, met de condities van die ruil'.
Dus: als ik het boek koop waarvan eerder sprake, is de bediende (en bij verlenging de boekenzaak) het er mee eens dat ik het boek mag mee nemen als ik betaal, en ik ben het er op mijn beurt mee eens dat ik, als ik hem zijn geld geef, ik het boek mee mag nemen. Was dit laatste niet zo, kocht ik gewoonweg het boek niet. ik ben akkoord met de ruil: wat ik geef, beschouw ik op zijn minst als evenwaardig aan wat ik krijg.

Waar ik in mijn redenering geen rekening mee gehouden heb, is dus het principe reciprociteit, of, in normale woorden, wederkerigheid.
Wanneer ik (hypothetisch hé) een vrouw verkracht, en daarvoor boete moet betalen en cel voor moet uit zitten, dan ben ik bereid die prijs te betalen, maar zij is niet akkoord met de schadevergoeding. Als zij moest kiezen tussen een smak geld of niet gewelddadig verkracht worden, dan ben ik er vrij zeker van dat ze voor het niet verkracht worden zou kiezen.
Als je dit voorbeeld nog niet tekenend genoeg vindt (of zijnde een wijsneus als ik, te veel 'uitzonderingen' kan verzinnen), denk dan hier maar eens over na: is het slachtoffer van een moord akkoord met de 'ruil'? Behalve als deze laatste suïcidaal is, zou ik zeggen van niet. (Maar dan spreken we van euthanasie, en dat is een heel andere discussie.)

Wat je dus doet, als je een misdaad begaat, is meer nemen dan je geeft, om het simpel te zeggen. Een van de twee partijen vindt het geen eerlijke ruil, en de keuze van het slachtoffer tussen de vergelding en gewoonweg de misdaad niet moeten ondergaan, is doorgaans deze laatste.

Conclusie: het is tóch immoreel, straf als prijs te behandelen, want hetgeen je dan doet, is iets van iemand nemen, en onvoldoende terug geven.

De reacties waarvan sprake zijn op volgende link te vinden http://nl.netlog.com/Mieralunar/blog/blogid=81221598#blog