Kairos: grijp het moment!

Het is intussen al weer jaren geleden dat ik voor het eerst hoorde over het inspirerende concept kairos. Dat was tijdens een nogal illustere les ethiek. Ik heb nog vaak aan die les gedacht. Ook vandaag is zo’n dag. Een nieuw kairos-moment presenteert zich.

Kairos slaat op het juiste moment. Persoonlijke kansen en mogelijkheden doen zich voortdurend voor. Kairos is het juiste moment om deze kansen te grijpen, het meest gepaste ogenblik om te handelen. In feite: de juiste timing.

Belangrijk is aandachtig te zijn voor deze kairos-momenten, en het initiatief, de kracht en de moed te vinden ze aan te grijpen, er op in te gaan. Soms lukt dat, soms niet.

Onlangs had ik romantische interesse in een bepaald meisje – oké, goed: ik heb nog steeds interesse in haar. Ik voelde het juiste moment om met haar te praten; zij had al interesse in mij getoond, maar ik heb dat moment laten voorbijvliegen. Het was te laat. Er viel van alles voor waardoor ze nu onbereikbaar is voor mij.

Ik kan niet weten of het anders was gelopen indien ik niet gewacht had; maar ik meen wel dat het mijn persoonlijke taak is ieder kairos-moment dat zich voordoet met beide handen aan te grijpen. Dat versta ik namelijk onder de deugd ‘spontaniteit’.

Een ander, positief, voorbeeld. Toen mijn aikido-sensei vertelde over de opleiding tot aikido-initiator en ik me realiseerde dat ik daarvoor gekwalificeerd ben twijfelde ik, vooral aan mezelf.

Ik zei hem dat het me wel interesseerde, waarop hij me direct liet weten dat hij het een goed idee vond. Ik wou terugkrabbelen.

Gelukkig heb ik daar niet aan toegegeven en alles in het werk gesteld om ingeschreven te raken voor deze cursus. Het is echt iets dat ik wil doen, en dit was een belangrijk kairos-moment voor mij!

En ook vandaag doet zo’n moment zich voor. Er loopt een doctoraats-vacature aan de KU Leuven met als onderwerp ethiek en autisme. Ik voldoe prachtig aan het vereiste profiel voor deze job en voel bovenal in mijn onderbuik dat dit toch wel iets is dat ik zou willen doen.

Maar ook nu knaagt die twijfel. Opnieuw twijfel ik aan mezelf. Het is belangrijk dit kairos-moment aan te grijpen! Ten slotte is het eindeloos veel beter geprobeerd te hebben en gefaald, dan nooit zelfs maar de moed te vinden een poging te ondernemen.

Grijp je kansen, grijp het moment!

Ik was mezelf niet - of toch wel?

Er bestaat soms de neiging te denken dat vooral onze beste momenten representatief zijn voor wie we ‘echt zijn’. Over slechtere dagen zullen we dan weer geneigd zijn te zeggen: ‘ik was niet helemaal mezelf’.

Echter, de beste én de slechte momenten zijn een evenwaardig deel van wie we zijn. Dit niet erkennen is een deel van onszelf ontkennen, onszelf loochenen.

Bovenal verliezen we potentiële groei, we ontnemen ons van de kans ook de 'slechtere' manifestaties van onszelf te transformeren. 

Waarom onszelf ontkennen? Misschien uit angst voor afkeuring. Misschien vinden we onszelf geen leuke persoon meer als we erkennen dat we slechte kantjes hebben. Ik weet het niet.

Maar wat ik wel weet is dat het erkennen en aanvaarden van onze mindere kantjes, zonder onszelf daarom af te keuren, het begin is van een krachtige zelftransformatie. Het is door die erkenning dat we de ruimte krijgen veranderingen en verbeteringen aan te brengen.

Zich realiseren dat men bijvoorbeeld ‘boertig’ is in een gespannen situatie, ja, dat eenvoudige morele sentiment kan ons aanzetten in de toekomst gepaster te handelen. Het is een parel van zelfinzicht!

En zeg nu zelf: het is maar al te gemakkelijk deugdelijk te zijn en het juiste te doen wanneer alles ons voor de wind gaat, maar een ware meester in het zichzelf-zijn slaagt er in ten allen tijden deugdelijk te zijn.

Misschien een onhaalbaar ideaal… maar zeker een prachtig streefdoel!

Escapisme, virtuele wereld: een persoonlijke kijk

Ik weet niet goed hoe deze gedachte te verwoorden, maar het is niet omdat je in een virtuele wereld zit, dat die ervaring daarom minder echt is, dat het geen deel uitmaakt van je echte leven. Escapisme en ‘echt leven’ hoeven elkaar niet in de weg te staan.

Als ik bijvoorbeeld terugdenk aan mijn tijd in Clan U42, de Warcraft III clan, dan zijn die herinneringen en ervaringen volwaardig en betekenisvol. Het was een goede, leuke tijd waarin ik bijgeleerd heb en avonturen beleefd heb met andere mensen die mijn vrienden werden. Het was een volwaardige menselijke ervaring.

Mijn tijd in de clan heeft me eigenlijk door een erg moeilijke periode van mijn leven geholpen – het was een lichtpunt voor mij, iets om naar uit te kijken.

Dit geldt escapisme in het algemeen. Het is niet omdat je ergens van wegloopt, iets niet (direct) onder ogen wil of kan komen, dat je daarom een minderwaardig leven leidt. Je terugtrekken kan een strategie zijn.

Veel van de zaken die ik doe zijn escapistisch van aard en net om die reden betekenisvol: het is een veilige manier om emoties te verwerken, aan zelfonderzoek te doen, even te ontspannen en vanzelfsprekend me zelfs te amuseren.

Neem schrijven als een voorbeeld. Als ik schrijf trek ik me in feite terug van de buitenwereld en keer in mezelf. Dat is zeker het geval wanneer ik over fantasiewerelden schrijf. Maar het blijft een creatief en transformatief proces.

Terwijl ik die wereld verken, verken ik in feite mezelf. Emoties krijgen een plaats of worden in een ander licht gezien en ik kan op een veilige manier experimenteren met verschillende reacties op sociale situaties. Ik leer bij! En toegegeven: soms kan het ook gewoon enorm leuk zijn je personages te plagen, net zoals het ook leuk is je vrienden te plagen. Is er eigenlijk een verschil?

Ik mag bovendien niet uit het oog verliezen dat een ervaring pas haar betekenis verliest wanneer onze aandacht elders is, wanneer we bezig zijn te wensen dat we ergens anders waren of in angst zitten te hopen dat een andere situatie niet gaat gebeuren. Ik denk dat ik eindelijk begin te begrijpen wat men bedoelt met in het moment leven.