Angst is situationeel

Angst is situationeel, maar soms schatten we de situatie verkeerd in.

Vorige week voelde ik me niet goed. Ik twijfelde heel hard aan mezelf en was erg bang niet goed genoeg te zijn om zelfs maar een bescheiden lesvoorbereiding te schrijven. Het ging mislukken en ik zou me enorm belachelijk maken! Beter er zelfs niet aan beginnen.

Ik werd er me van bewust dat ik bang was en dat mijn angst vermoedelijk onterecht was. Bovendien was ze hinderlijk en onprettig. Maar gewoon tegen jezelf zeggen dat je angst onterecht is helpt niet. Maar wat moest ik dan doen?

Het begon allemaal met het persoonlijke inzicht dat angst meestal situationeel is. We zijn niet echt bang van de pijn, maar eerder voor de situaties waarvan we denken dat ze ons pijn doen.

Dat spreekt ook redelijk voor zich want het is zinniger bang te zijn voor snel rijdend verkeer, dan voor de pijn die we hebben wanneer we aangereden worden. Dat verkeer is namelijk de oorzaak van die pijn.

Pijn, tegenslag en ellende komen namelijk niet voor zonder oorzaak. En aangezien angst een emotie is die ons ertoe aanspoort bepaalde zaken te vermijden of niet te doen, is het zinniger bang te zijn voor de oorzaak, dan voor het gevolg.

Door ervaring en vanalles mee te maken leren we proefondervindelijk welk soort situaties pijn en ellende veroorzaken en welke niet. We leren op die manier waar we bang voor moeten zijn.

Maar soms vergissen we ons hierin en worden we nodeloos bang voor iets. We denken dan dat iets ons pijn zal doen, terwijl dit eigenlijk niet zo is. We leren situaties dus verkeerd inschatten.

Bijvoorbeeld kunnen we pech hebben met het soort situaties waarin we terecht komen. Zo kunnen alle professoren die we ontmoet hebben enorme klootzakken geweest zijn. We werden dus bang van professoren. Dit is echter duidelijk een vergissing, want sommige proffen zijn heel aardige mensen. Ik kan er zelfs van meespreken!

De kans op vergissingen wordt nog groter wanneer de angst echt extreem is, wanneer er sprake is van doodsangst. Onderzoek wijst uit dat éénmaal doodsangst voor iets ervaren al genoeg kan zijn om er je hele leven bang voor te zijn. We gaan die ene ervaring dan gaan veralgemenen.

Het zijn die vergissingen die ons het leven zwaar maken. Al die onnodige (doods)angsten! Dat inzien was het begin van mijn denkproces.

In het volgende blogbericht zal ik dieper ingaan op het onderwerp van onterechte doodsangst.

En tot dan: keep breathing my friends! :)