Vaarwel pepe

Vorige week is mijn grootvader overleden. Dat liet me achter met sterke emotionele en existentiële verwarring, pijn en angst.

Vandaag wil ik jullie vertellen wat ik daardoor geleerd heb. Want er is geen mooiere en betere manier om iemand te eren, ook de doden, dan wat je van en door hem geleerd hebt te gebruiken om een mooier, leuker en beter leven te leiden.

Een goed leven leiden is in dit geval een eerbetoon aan mijn grootvader – en alle andere belangerijke personen in mijn leven, levend of dood.

Een eerste iets dat me opviel was hoe kort het leven is, en hoe prangend zeker de dood. Een beklijvend, verlammend gevoel. Toch in het begin, toen ik naar zijn dode lichaam keek – mijn eigen keuze, want ik vind dat je de dood moet kunnen en durven in de ogen kijken, bang of niet.

Ik werd doordrongen van mijn eigen sterfelijkheid, en nog veel belangrijker: van de sterfelijkheid van alles en iedereen waar ik van hou. Niet fijn.

Nu, in plaats van ter plekke te bevriezen, of je over te geven aan extreem escapisme, zoals ik helaas even deed, kan je deze ervaring ook aangrijpen om werk te maken van je leven. De tijd die je gegeven is, is kort. De tijd die je met je geliefden doorbrengt eveneens. Dat is niet erg. 

Integendeel: dat kan de waarde net vergroten! Geniet extra van wat je hebt. Haal er alles uit wat je kan, zowel op vlak van plezier als wijsheid. Zorg dat het de moeite is. Spendeer voldoende tijd aan wat je belangrijk vindt en vermijd wat niet belangrijk voor je is. Breng tijd door met wie je het kan vinden, van wie je houdt, wie je een beter persoon maakt – en reduceer de tijd die je doorbrengt met wie je niet ligt tot een noodzakelijk minimum.

Oh, en ook dit: wat ik concreet van mijn grootvader leerde was dat je angsten, onzekerheden en negatieve zelfbeelden je leven niet mag laten verzuren en verstrammen.

Doe wat je wil doen voor je de kans er niet meer toe hebt! Laat angst en de vrees voor een foute afloop je niet tegenhouden.

Het is eindeloos veel beter geprobeerd te hebben en gefaald, dan nooit zelfs maar de moed te vinden een poging te ondernemen. Wees ambitieus! Belemmer jezelf niet – dat zal de wereld wel voldoende voor jou doen. Daar hoef je je dus zelf geen zorgen over te maken.

Het zou een naïeve vergissing zijn om te beweren dat je de dood helemaal niet te vrezen hebt. Maar wat ik de laatste dagen wel ingezien heb, dankzij mijn grootvader, is dat de dood minder erg is dan het lijkt.

De dood is slechts zo erg en angstaanjagend als de mate waarin ze je doelen, verlangens en dromen in de weg staat. Daarom ook dat het zo belangrijk is te proberen je dromen te volgen, en wie weet realiseren.

Want wie dat doet, wie de moed heeft zijn leven ten volle te leiden, zal merken dat met het ouder worden de angst voor de dood zal verzachten en afnemen, minder intens worden. Nooit helemaal verdwijnen: want allemaal hebben we de wil tot leven, die evident gefnuikt wordt door de dood.

Dit inzicht geeft me rust. Ook wat andere zorgen betreft: het is maar erg in die mate dat het iets dat ik wil in de weg staat.

Morgen is de begrafenis. Ik heb al talloze begrafenissen meegemaakt, maar nog geen enkel huwelijk. Dat komt nog, hoop ik.

In ieder geval. Ik mis de moed morgen zelf een grafrede uit te spreken. Vandaar dat ik deze tekst nu schrijf. Schrijven gaat me beter af.