Waarom skeptici de meest verwonderlijke wezentjes zijn? Wel, de echte skepticus – niet te verwarren met simpelweg wantrouwige mensen – is een wandelende paradox.
Er is niets dat een skepticus liever wil dan de waarheid, zekerheid. En net door zijn zoekende drive, komt hij tot de conclusie dat er niets zeker is. Zijn twijfel is te sterk. De waarachtige skepticus kan niet eens zeker zijn over het bestaan van de buitenwereld (de wereld los van onze perceptie).
Hij hoeft daarom niet verloren te zijn, in een praktische zin. Hij kan er gerust van uit gaan dat de kennis die hij tot zijn beschikking heeft 'de best mogelijke hypothesen' bevat en zal dankzij zijn skeptische, zoekende geest steeds open blijven staan voor wijziging van die hypothesen.
Deze houding is, zoals je begrijpt, gelijkaardig aan de wetenschappelijke houding, maar reikt nog iets verder.
Nog één van de paradoxen is dat skeptici erg ruimdenkend en onbevooroordeeld zijn: ze staan open voor alle mogelijkheden, zonder die daarom klakkeloos te aanvaarden.
Dit is echter geen eigenschap van diepgaand moreel karakter en respect voor de standpunten van anderen – hoewel het natuurlijk wel mogelijk is dat de skepticus over een dergelijk karakter beschikt – maar net het gevolg van zijn zoektocht naar zekerheid, absolute en dus dogmatische zekerheid. Net doordat de skepticus merkt dat hij die zekerheid niet vindt, maar toch wel graag zou vinden, moet hij wel een open houding aannemen.
Ikzelf heb toch voor enkele jaren het pad van de skepticus bewandeld, maar heb mijn onbetwijfelbare waarheid, mijn fundament toch gevonden en me neergelegd bij de betwijfelbaarheid van al het andere. Dat is genoeg voor me.
En inderdaad, sinds ik tot een stilstand gekomen ben in mijn zoektocht naar fundamenten, ervaar ik wat meer rigiditeit in mijn houding, wat minder openheid voor standpunten van anderen.
Niet dat ik daarom geen respect heb voor hun standpunten, of mijn waarheid probeer op te dringen – integendeel! Ik versta dat ieder zijn weg moet volgen en dat men soms dezelfde weg bewandelt maar soms net niet.
Nee, hetgeen ik vooral ervaar is dat ik het standpunt van anderen minder overweeg als iets dat een waarheid voor mij zou kunnen zijn – op zijn best kijk ik naar wat dat standpunt me nog kan bijleren vanuit mijn eigen standpunt.
Maar aan de andere kant: wie weet word ik oud, heeft het daar mee te maken. :) Dat is een besef dat me de laatste dagen wel wat kwelt: ouder worden.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten