Macht versus effectieve macht

Het is weer eens zo'n dag waarop studeren me niet lukt - ditmaal doet de stress me de das om. Over mijn studievermogens en -zorgen ga ik nu niet uitweiden, maar deze blog toelichten - ja, dat kan ik nog wel voor jullie doen. :)

Hoewel ik het niet graag toegeef, ben ik behoorlijk beïnvloed door Nietzsche en Foucault. Het spreekt dus voor zich dat ik het vroeger of later eens over macht moest hebben.

In deze blog brainstorm ik een beetje over dat concept, en probeer het in te passen in het achterliggend kader van mijn persoonlijke filosofie.

Waarschijnlijk zitten er tal van onvolkomenheden, spellingsfouten en inconsequenties in, maar dat is niet erg. Het is slechts het proces van wat vrije reflectie.

Opmerkingen zijn welkom. Chips ook.

Groeten,

Mieralunar 

---

Een erfenis van Nietzsche waarschijnlijk, maar macht is een interessant concept. Macht begrepen als de totale inpact die een persoon (of groep) teweeg kan brengen. Hoe machtiger men is, hoe meer verandering men teweeg kan brengen. 

Een cruciale macht, is sociale macht. Dit is waarschijnlijk ook de reden dat mensen van alle tijden zo enorm geven om roem – tegenwoordig heet dit populair zijn. Zij die eeuwige roem zoeken, zoeken eigenlijk eeuwige macht.

Maar wat is sociale macht dan? Sociale macht bestaat uit de impact die iemand (of een groep) bij andere mensen teweeg kan brengen. Iemand die anderen kan bewegen, kan roeren en motiveren – dat is een sociaal machtige persoon.

Laat me dit concept nu proberen invoegen in mijn eigen filosofie: je macht is het verschil dat je kan maken. Het verschil bij jezelf, het verschil bij anderen en het verschil in de wereld. 

Dat eerste lijkt gelinkt te zijn aan het feit dat we onszelf kunnen bepalen, dat we keuzes kunnen maken, en onszelf kunnen veranderen, ja, zelfs bijleren. 

Het tweede is gelinkt aan wat we de ander kunnen laten doen, of net nalaten te doen; ook is het gelinkt aan wat we met iemands gemoed kunnen doen: we kunnen het opbeuren of net neerslachtig maken, we kunnen iemand motiveren, of net demotiveren… de mogelijkheden zijn enorm hier; en ook is het gelinkt aan de opvattingen die iemand heeft: we kunnen twijfel en zekerheid veroorzaken, we kunnen kennis laten herzien, verfijnen, toevoegen of net weghalen. 

Het derde heeft te maken met techniek, vaardigheden en fysieke impact: we kunnen zaken in de wereld bewegen, breken, tegenhouden; we kunnen kunstwerken scheppen en grondstoffen omvormen tot werktuigen.

Zo gesteld, komt iemands macht overeen met zijn capaciteiten.

Maar er is nog een cruciaal aspect aan mijn filosofie: de wil! Doelen, intenties, verlangens, behoeften. Wat maakt je macht uit, als die niet toereikend is voor het vervullen van je doelen, voor het bevredigen van je verlangens, voor het sussen van je wil?

Wat er toe doet is effectieve macht! Macht die we kunnen gebruiken, die ons helpt. Simpelweg verandering in de wereld brengen, zonder een bedoeling, is niet echt een interessante piste, vind ik.

Het is die effectieve macht waar ik me op zou willen focussen. Wat kan ik, wat zijn mijn vaardigheden en hoe kan ik mezelf daarmee helpen? En ook: wat kan de ander, en hoe kan dat in mijn voordeel of net nadeel uitdraaien?

Evident zijn de intenties van de ander hierbij ook van belang: hij kan me helpen, maar wil hij het ook? Of wil hij me net tegenwerken? Waarom zou hij dat doen? Enzovoorts.

Ik zou dit gekrabbel nog willen afsluiten met de opmerking dat het gebruiken van mijn sociale macht voor het vervullen van mijn doelen niet uitdraait op zuiver instrumentalisme. Met andere woorden: de anderen zuiver als middel zien, en niet als doel. Het welzijn, de wil en de verlangens van anderen zijn ook mijn doel, maar zeker niet mijn enige.

Ik geef om anderen en wil mijn effectieve macht ook gebruiken om goed te doen, om hen te helpen.