Het koude water der onafhankelijkheid

Het warme water om een bad te nemen was op vandaag. 

Aan de hand van dit kleine en onschuldige voorval wil ik graag illustreren dat afhankelijk zijn niet noodzakelijk van anderen af hangt. Op die manier is onafhankelijk – of vrij – zijn ook niet per se iets dat te maken heeft met vrij zijn van anderen. Je kan ook afhankelijk of vrij zijn van jezelf.

Dit klinkt nogal abstract. Laat het me uitleggen met het voorbeeld van het warme water. Toen ik daarnet een bad wilde pakken, verlangde ik naar een warm bad, hoewel mijn eigenlijke doel was me te wassen.

Plots merkte ik dat er geen warm water meer uit de kraan kwam. Dit irriteerde me enorm. Maar na enkele minuten ergernis begon ik er over na te denken. Het is ook helemaal niet erg me te wassen in koud water.
En ik ben momenteel dan ook net zo goed gewassen als ik anders was geweest.

Maar wanneer ik had vastgehouden aan de gedachte dat mijn water per se warm moet zijn, dan had dit mijn echte doel – me wassen – enorm gehinderd. 

Ofwel had ik koppig kunnen weigeren me te wassen tot er weer warm water was, of me helemaal niet kunnen wassen. Ofwel had ik enkele ketels water te koken kunnen zetten, maar op die manier zou ik een omweg nemen: het zou veel langer duren voor ik gewassen was. 

Op die manier was ik afhankelijk van mezelf en de situatie: de wens warm water te hebben bemoeilijkte mijn echte verlangen. Die wens maakte me een beetje meer onvrij.

Laat me een ander voorbeeld geven van hoe je verlangens wijzigen je onafhankelijker kan maken. Stel dat het laat op de avond is, en je hebt honger. Je weet dat je nog een portie diepvries-frieten en een stukje biefstuk liggen hebt.

Alleen, wanneer je naar deze lekkere maaltijd zoekt, blijkt ze weg te zijn: een huisgenoot heeft ze opgegeten. Wel zie je nog een portie rijst staan. 

Wanneer je nu zou vasthouden aan de gedachte dat je per se steak met frieten wilt, zal je honger er zeker niet eenvoudiger door gestild worden. Ofwel is het resultaat dat je niet eet, ofwel dat het een hele tijd duurt.

Nu, je honger uitstellen tot de volgende dag is een optie. Maar het lijkt me nogal dwaas om dat te doen terwijl je rijst hebt. 

Het is bedrieglijk eenvoudig, en behoorlijk common sense, maar een deel van het onafhankelijk zijn bestaat uit het aanpassen van je wensen aan de situatie. Dat geldt ook voor grotere doelen in je leven.